Stel u heeft al geruime tijd een eenmanszaak met een eigen bedrijfspand. Het pand is grotendeels afgeschreven, maar u heeft het goed onderhouden. Er zit nog een kleine hypotheek op en u krijgt er zeker te weten nog goed geld voor terug.
Door de afschrijvingen heeft u jaren lang de winst weten te drukken, maar eens komt de fiscale claim om de hoek kijken.
Staken van uw onderneming
Stel dat u zou stoppen met het bedrijf. U trekt de deur achter u dicht, en dan? Wat zijn de fiscale gevolgen?
Het stoppen van uw bedrijf betekent afrekenen met de fiscus. Stel de boekwaarde van het bedrijfspand € 50.000 bedraagt. De werkelijke waarde (na taxatie) bedraagt € 300.000.
Het bedrijfspand bevat dus een stille reserve van € 250.000 (€ 300.000 -/- € 50.000). Na aftrek van de zogenaamde MKB-winstvrijstelling van 14%, heeft de fiscus een inkomstenbelastingclaim van ca. 45% op de stille reserves. Dat is een bedrag van ruim € 112.000.
Bedrijfspand bij staking IB onderneming
Bij het stoppen van uw bedrijf zijn er voor het bedrijfspand verschillende scenario’s denkbaar:
- u gaat het bedrijfspand verhuren.
- u gaat het bedrijfspand verkopen.
- u gaat een ander bedrijf starten.
Verhuren bedrijfspand
U stopt met uw bedrijf. Als u het bedrijfspand gaat verhuren aan een ander gaat het verplicht over van het ondernemingsvermogen naar uw privé-vermogen. Dit is een zogenaamde belaste sfeerovergang van box 1 (winst uit onderneming) naar box 3 (vermogensrendementsheffing).
De fiscale afrekening over de stille reserve van € 250.000 leidt tot een acuut liquiditeitsprobleem. Het vermogen zit immers in stenen.
De belastingheffing kan mogelijk worden gefinancierd door een hypotheek op het bedrijfspand te nemen.
Dat is niet eenvoudig omdat de bank uitsluitend op basis van het onderpand kan financieren (u heeft immers geen inkomen). In hoeverre u huurinkomsten heeft, speelt dan een belangrijke rol.
Bedrijfspand verkopen
Na het stoppen van uw bedrijf, besluit u het bedrijfspand te gaan verkopen. Ook hier zou het pand direct naar box 3 gaan zodat er een sfeerovergang plaatsvindt. Echter:
Als het bedrijfspand na staking van uw bedrijf wordt aangehouden in afwachting van een koper, blijft het bedrijfspand ondernemingsvermogen. Er vindt dus geen verplichte afrekening plaats!
Bij verkoop realiseert u vervolgens de boekwinst van € 250.000. Hierover is dan ruim € 112.000 inkomstenbelasting verschuldigd.
Herinvesteringsreserve
Verkoopt u het bedrijf met het bedrijfspand en start u toch weer (elders) een bedrijf, dan kunt u mogelijk gebruik maken van de herinvesteringsreserve (HIR).
Bij het vormen van een HIR wordt de boekwinst (zijnde € 250.000) gereserveerd en dus niet belast. Bij aankoop van een nieuw bedrijfspand mag de HIR worden afgeboekt op de koopsom. Hierdoor wordt de stille reserve doorgeschoven naar het nieuwe bedrijfspand.
Ander bedrijf starten
U staakt weliswaar u voormalige bedrijf, maar als u direct weer een ander bedrijf start dan blijft het onroerend goed ondernemingsvermogen. Er vindt geen fiscale afrekening plaats.
Alternatief voor direct afrekenen: stakingslijfrente
Als ondernemer voor de inkomstenbelasting kunt u bij het stoppen van uw bedrijf de stakingslijfrenteaftrek benutten. Zie hiertoe ook het artikel
Bij een stakingslijfrente bedingt u bij een externe professionele verzekeraar een lijfrente ter grootte van de stakingswinst. U betaalt pas belasting als de lijfrenteuitkeringen plaatsvinden. U stelt de belastingheffing dus uit.
De lijfrenteuitkeringen kunt u direct laten ingaan of uitstellen tot het moment dat u al met pensioen bent.
Ook hier vormt de financiering een probleem. U realiseert bij staking namelijk geen liquiditeiten. Financiering kan hier weer geschieden door een hypotheek op te nemen.
Omzetting naar bv-structuur
Indien u binnen afzienbare tijd de staking van uw bedrijf en verhuren bedrijfspand voorziet, overweeg dan tijdig een omzetting in een bv-structuur.
U hoeft de lijfrente dan niet bij een externe verzekeraar af te sluiten, want dat kan ook bij de eigen bv. U hoeft niet te financieren en bent daarmee niet afhankelijk van een bank.
Verkoop eenmanszaak
Als het bedrijf wordt voorgezet door een koper, is het mogelijk het onroerend goed aan de koper te gaan verhuren. Het bedrijfspand is dan geen onderdeel van de verkoop.
Het kan aantrekkelijk zijn om een hoge huurprijs af te spreken, met als tegenprestatie een lage vaststelling van eventuele goodwill. Hierdoor is er een lagere stakingswinst en een hogere ‘onbelaste’ opbrengst in box 3. Hier zit wel een risico in dat de fiscus een hogere overgangswaarde in acht kan nemen.
