Banken verstoren met overheidsgarantie markt mkb-leningen
Het is niet gelukt om een belangrijke bron van financiering voor het mkb-leningen in beweging te krijgen met een garantieregeling van de overheid. Alternatieve financiers vinden de in april gelanceerde coronaregeling van Economische Zaken te omslachtig. Er zijn door hen pas enkele kredieten verstrekt met overheidssteun, terwijl banken er wel volop gebruik van maken.
Het gaat om zowel de BMKB-C, een borgstellingsregeling van 67,5% voor mkb-leningen tot €1,5 mln, als de zogeheten Kleine Kredieten Corona garantieregeling (KKC), een borgstelling van 95% voor leningen van €10.000 tot maximaal €50.000.
Economische Zaken stelt strenge eisen aan de partijen die gebruikmaken van de regelingen. Zo mag een onlinelener niet meer dan 4% rente in rekening brengen als ze een lening verstrekken onder de KKC. Voor banken die nagenoeg gratis op de kapitaalmarkt terechtkunnen is dat prima werkbaar, maar voor niet-bancaire financiers komt het sommetje nauwelijks uit. ‘Wij moeten kapitaal uit de markt halen, dat is duur krediet’, zegt een van hen op basis van anonimiteit. ‘Een vergoeding van 4% is de onderkant van de onderkant.’
Marktverstoring mkb-leningen
‘Banken kunnen nu met een stevige overheidsgarantie in een markt stappen die ze jarenlang hebben verwaarloosd’, fulmineert Ronald Kleverlaan van Stichting MKB financiering. De belangenbehartiger voor alternatieve financiers spreekt van marktverstoring. ‘De verbreding van de financieringsmarkt wordt met deze garantieregelingen tenietgedaan.’
Van het optimisme bij niet-bancaire financiers zoals dat er vorige maand nog was bij de introductie van beide garantieregelingen, is weinig meer over. De BMKB-C wordt mondjesmaat ingezet en de KKC is nog niet gebruikt omdat die zowel te duur als te ingewikkeld zou zijn voor fintechs, die het van kleine marges moeten hebben.
Ondertussen verstrekten banken al 4300 bedrijfsleningen met overheidsgarantie, zo blijkt uit cijfers tot vrijdag van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). ABN Amro afficheerde vorige week zijn fintechdochter New10 nog als nieuw leenbedrijf dat kredieten met overheidsgarantie kan aanbieden.
Mismatch
Leningen onder staatsgarantie leveren volgens de alternatieve financiers niets op, maar leiden door de coronacrisis wel tot extra risico’s. Daarnaast storen de bedrijven zich aan de stroperige procedures van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die toeziet op de uitvoering van de borgstellingsregeling. ‘We moeten allerlei zaken aanleveren die er voor ons niet toe doen’, zegt een van de partijen. ‘Het is goedbedoeld, maar je ziet aan alles dat dit een traditionele bankoplossing is.’
Non-bancaire financiers vragen doorgaans niet om jaarrekeningen, prognoses of waar het geld exact voor bestemd is. De ambtenaren van RVO doen dat wel. ‘Het profijt dat wij hebben van fintechoplossingen en het direct meekijken in de financiële huishouding van ondernemers wordt tenietgedaan.’ Een kredietverzoek dat normaal gesproken een uur behandeling kost, duurt nu drie dagen.
Overigens is niet iedere marktpartij even negatief over de controledrift van de RVO. De sector van non-bancaire financiers is jong. En het is nog onvoldoende duidelijk of iedere aanbieder zijn risicomodellen voor 100% orde heeft. ‘Je kan niet verwachten dat de overheid ons een blanco cheque geeft en zegt: “Doe maar wat je gewend bent”’, zegt een van hen.
De sector van online leners is overal in de wereld krakend tot stilstand gekomen sinds het uitbreken van de coronacrisis. Hun geldschieters, vaak institutionele beleggers, maken pas op de plaats. En ook de leners zelf zijn extra voorzichtig geworden nu ze niet meer goed in kunnen schatten waar de risico’s zitten.
